Nu de feestdagen en het einde van het jaar met rasse schreden naderen, vinden er veel kerst- en nieuwjaarsborrels plaats. Hoewel dat vooral erg gezellig is, kan het daarbij ook uit de hand lopen. Er wordt (veel) alcohol gedronken en dat kan ertoe leiden dat grenzen vervagen en werknemers zich misdragen. Die setting heeft in het verleden meer dan eens geleid tot een ontslag (op staande voet). Houdt dat stand? En hoe dien je als werkgever om te gaan met de alcohol op de werkvloer?
Onder omstandigheden kan een werknemer die zich misdraagt op de kerstborrel rechtsgeldig op staande voet worden ontslagen. In de rechtspraak zijn daarvan een aantal voorbeelden te vinden.
Een 58-jarige werknemer dronk tijdens de jaarlijkse kerstborrel te veel en werd daarna agressief naar zijn baas toe, hij wilde hem onder meer “door midden schoppen”. Hij probeerde zijn baas ook te slaan, maar een collega kon voorkomen dat het daadwerkelijk zo ver kwam. De werknemer werd op staande voet ontslagen. Terecht, zo oordeelden de kantonrechter en het gerechtshof. Dat de werknemer diabetespatiënt is (wat in combinatie met alcohol tot agressief en vreemd gedrag kan leiden) en al sinds 1990 in dienst was, deed daar niet aan af. De werknemer had zelf, gezien zijn leeftijd en juist omdat hij diabetespatiënt is, zijn alcoholgebruik moeten minderen of eerder huiswaarts moeten keren.
Ook de werknemer, werkzaam in de transportsector, die na een kerstborrel nog achter het stuur kroop om naar huis te rijden en daarbij een verkeersongeval veroorzaakte, werd volgens het gerechtshof terecht op staande voet ontslagen. De werknemer gaf aan dat het plaatsvond in privétijd en dat zijn werkgever onvoldoende maatregelen had getroffen. Daarin werd hij niet gevolgd. Het alcoholgebruik vond plaats op de kerstborrel en was dus werkgerelateerd, bovendien had de werkgever busjes geregeld om thuis te komen. Bovenal bleef het volgens de rechter de eigen verantwoordelijkheid van de werknemer om niet met te veel drank op te rijden.
In meer algemene zin geldt dat alcoholgebruik op de werkvloer kan leiden tot een ontslag (op staande voet), maar daarvoor is in beginsel wel vereist dat je als werkgever een kenbaar (zero tolerance) beleid voert en ook handhaaft.
Dat een beleid ook niet altijd leidt tot een rechtsgeldig ontslag op staande voet, blijkt wel uit de recente uitspraak van het gerechtshof Amsterdam. De betreffende werknemer was ontslagen nadat hij tweemaal dronken op het werk verscheen. De eerste keer, in september 2015, was hij al gewaarschuwd dat een herhaling zou kunnen leiden tot consequenties voor zijn dienstverband. In het voorjaar van 2016 verscheen hij opnieuw laveloos op het werk. Dat leidde tot een ontslag op staande voet.
De kantonrechter liet dat ontslag in stand, maar het is recent alsnog door de hogere rechter vernietigd. Het feit dat de werkgever een alcohol- en drugsbeleid had, zorgde er in deze zaak niet voor dat het ontslag overeind bleef. De werknemer had een structureel alcoholprobleem en dat dient te worden beschouwd als een (chronische) ziekte. Bovendien bleek uit het eigen beleid van werkgever dat de werknemer eerst een hulpplan en begeleiding van de bedrijfsarts had moeten worden aangeboden. Dat was niet gebeurd. Het ontslag op staande voet wordt daarom vernietigd en de werknemer heeft met terugwerkende kracht recht op loon, wat meebrengt dat hij nog bijna € 100.000,- bruto van zijn werkgever te goed heeft.
Alcohol op de werkvloer, zowel tijdens de kerstborrels als daarbuiten, kan tot de nodige problemen leiden. Het is belangrijk dat je als werkgever duidelijkheid verschaft over wat wel of niet toelaatbaar is. Een goed alcohol- en drugsbeleid kan daarbij helpen. Of een dergelijk beleid ook geldt tijdens de jaarlijkse kerst- en/of nieuwjaarsborrel is afhankelijk van de wijze waarop daarover wordt gecommuniceerd. Een gegeven ontslag op staande voet wegens (overmatig) alcoholgebruik of misdragingen houdt niet altijd stand, dat is uiteindelijk afhankelijk van alle relevante omstandigheden.
Meer informatie
Heeft u vragen over een alcohol- en drugsbeleid of een ontslag op staande voet, neem dan contact op met Janneke Jacobs of een van de andere arbeidsrechtadvocaten van ons kantoor.
MannaertsAppels Advocaten wenst u fijne feestdagen en een succesvol 2019.
