Een vrouwelijke ‘trader’ (hierna: werkneemster) van beurshandelaar Optiver stapte onlangs naar de rechter. Ze verzocht de rechter om haar arbeidsovereenkomst te ontbinden onder toekenning van – onder andere – een billijke vergoeding. Volgens de werkneemster had Optiver onvoldoende gedaan om (seksuele) intimidatie en het gebruik van ongewenste omgangsvormen tegen werkneemster te voorkomen. De rechter maakt korte metten met de vrouwonvriendelijke cultuur bij deze beurshandelaar. Optiver moet € 350.000,- aan billijke vergoeding en een transitievergoeding van € 63.463,12 aan de werkneemster betalen. Volgens de rechter is de sfeer bij Optiver voor een buitenstaander ‘bijzonder’ te noemen.
Op het hoofdkantoor van Optiver, aan de Amsterdamse Zuidas, werken circa 470 personen uit 30 verschillende landen, onder wie ongeveer 75 vrouwelijke medewerkers. Naast werkneemster waren er gedurende haar dienstverband slechts enkele vrouwelijke collega’s als trader werkzaam.
Uit de uitspraak volgt dat de bedrijfscultuur hard en competitief is. De jonge, nagenoeg uitsluitend mannelijke traders werken in een high energy omgeving en presteren dagelijks onder grote druk om financieel resultaat te behalen. De risico’s zijn groot, de beloning hoog. In de uitspraak valt tevens te lezen dat als uitlaatklep op de werkvloer niet alleen losse omgangsvormen worden getolereerd, maar dat ook grensoverschrijdend gedrag wordt toegestaan dat in een andere omgeving naar tegenwoordige maatstaven ondenkbaar moet worden geacht. Tijdens de zitting werden trade sounds gedemonstreerd, waarbij bij het behalen van een bepaald handelsresultaat een kort popmuziekfragment wordt afgespeeld, veelal met een seksuele lading zoals Jerk it out, Sexylady en Bitch2.
Naar het oordeel van de rechter wist Optiver dat het maken van bepaalde gebaren met een seksuele connotatie niet ongebruikelijk waren. Optiver wist ook van de vrouwonvriendelijke praktijken. Dat is bijvoorbeeld zo geweest bij de onderwerpkeuze van een aantal morning markets, waarmee de traders onderling hun vaardigheden oefenen. Daarbij werd op een fictieve markt gehandeld in bijvoorbeeld dick pics, het salaris van vrouwelijke pornosterren en de duurste beha, zo is te lezen in de uitspraak van de kantonrechter.
De rechter noemt het voorstelbaar dat een dergelijke groep werknemers, met name jonge mannen, bovendien afkomstig uit de hele wereld een werkgever in dit opzicht voor bijzondere uitdagingen stelt. Gebleken is dat de werknemers niet alleen op de werkvloer, maar ook daarbuiten veel omgang met elkaar hadden, mede vanwege het ontbreken van een sociaal netwerk buiten het werk. Zo kwam het voor dat traders na bedrijfsuitjes met elkaar en met zakenrelaties in een stripclub eindigden.
Op basis van de wet ben je als werkgever verplicht om zorg te dragen voor een veilige werkomgeving. Werkneemster had persoonlijk te maken gekregen met seksuele en vrouwonvriendelijke opmerkingen en toespelingen. Optiver wist dat werkneemster hier niet van gediend was en een vrouwelijke collega van werkneemster evenmin. Optiver wist ook dat beide werkneemsters al jaren niet meer meegingen naar bedrijfsuitjes uit angst om lastig gevallen te worden. Optiver deed echter niets om deze situatie te veranderen.
Werkneemster heeft haar beklag gedaan bij Optiver over de gang van zaken. Een klachtenregeling of vertrouwenspersoon waren er op dat moment niet. Uiteindelijk is door Optiver een onderzoek ingesteld nadat werkneemster had gemeld dat sprake was van een poging tot verkrachting maar dit onderzoek was beperkt.
De rechter velt een duidelijk oordeel. Optiver is inderdaad tekort geschoten. Optiver heeft niet zorggedragen voor een veilige werkomgeving. De rechter merkt daarbij op dat naar hedendaagse maatstaven geen enkele werkgever het zich kan permitteren om een dergelijke situatie lang te laten voortbestaan. Optiver heeft zich onvoldoende bekommerd om de belangen van haar vrouwelijke werknemers. Nagenoeg alle vrouwelijke traders die de afgelopen jaren bij Optiver werkzaam waren, zijn voortijdig vertrokken. Juist omdat Optiver slechts enkele jonge vrouwelijke medewerkers op de handelsvloer tewerk had gesteld, had Optiver zich volgens de rechter niet alleen passief maar ook actief voldoende moeten inspannen om ervoor te zorgen dat de vrouwelijke traders hun werken konden doen in een voor hen prettige werksfeer. Volgens de rechter is gebleken dat Optiver dit heeft nagelaten.
De rechter veroordeelt Optiver tot het betalen van een billijke vergoeding van € 350.000,- bruto vanwege ernstig verwijtbaar handelen van Optiver.
Optiver had geen klachtenregeling en er was geen vertrouwenspersoon aangesteld. Optiver had zodoende aan de voorkant zaken beter kunnen en moeten regelen. Dit had veel leed en waarschijnlijk ook een hoge billijke vergoeding kunnen voorkomen. Advies aan werkgevers is dan ook om dit te regelen. En als er klachten worden ontvangen over (seksuele) intimidatie dan is het aan te raden om dit snel en zorgvuldig op te pakken.
Meer info en contact
Indien u advies wenst over dit onderwerp kunt u contact opnemen met Sabine van Loon of een van de andere leden van onze sectie arbeidsrecht.
