In een concurrentiebeding staat meestal in welk gebied een werknemer niet voor de concurrent mag werken na einde dienstverband. Dat kan binnen een bepaalde straal, een gebied of zelfs wereldwijd zijn. Welke geografische reikwijdte gerechtvaardigd is, is niet op voorhand te zeggen. Dit is per onderneming verschillend. Dit hangt onder meer af van de markt waar de onderneming actief is en de functie van de medewerker. Een wereldwijd of landelijk concurrentiebeding is niet snel gerechtvaardigd, maar het kan onder omstandigheden wel.
Het hof van Arnhem-Leeuwarden heeft op 29 maart jl. een uitspraak van de kortgeding rechter bevestigd, waarin hij de werking van het concurrentiebeding schorst. Wat waren de feiten?
In de arbeidsovereenkomst tussen partijen is een concurrentiebeding opgenomen. Het beding is beperkt tot een straal van 25 kilometer rondom Enschede. Toen partijen de arbeidsovereenkomst met dit concurrentiebeding zijn aangegaan, werkte werknemer vanuit de bedrijfsvestiging van werkgever in Enschede. Kort daarna is deze vestiging gesloten en is werkgever verhuisd naar Apeldoorn. Vanaf dat moment is werknemer werkzaam geweest vanuit de vestiging in Apeldoorn. De arbeidsovereenkomst is verder niet aangepast.
Werknemer wenst na beëindiging van het dienstverband bij een concurrent te gaan werken. Deze concurrent is gevestigd binnen de straal van 25 kilometer rondom Enschede, maar niet in een dergelijke straal rondom Apeldoorn. De werkgever verbiedt de werknemer om bij de concurrent in dienst te treden en houdt hem aan het concurrentiebeding.
Werknemer geeft echter aan dat de plaats Enschede enkel is opgenomen ten tijde van het overeenkomen van de arbeidsovereenkomst, omdat dat toen de vestigingsplaats van de werkgever was. Het is volgens de werknemer nooit de bedoeling geweest om het concurrentiebeding ook na de verhuizing in stand te laten voor de regio Enschede. Werknemer heeft gemotiveerd aangegeven dat hij werkzaam is voor het hele klantenbestand van werkgever en niet alleen voor klanten in Enschede. Hij heeft ook in Apeldoorn relevante klantencontacten.
Het meningsverschil tussen partijen zorgt ervoor dat het hof het concurrentiebeding moet uitleggen. Volgens vaste rechtspraak gaat het bij de uitleg van een schriftelijke bepaling in een overeenkomst niet alleen om de taalkundige uitleg, maar komt het aan op de uitleg die partijen in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs aan dit concurrentiebeding mochten toekennen.
De rechter oordeelt dat als werkgever haar klantenbestand had willen beschermen, het voor de hand had gelegen dat het concurrentiebeding ook zou verwijzen naar Apeldoorn. De werkgever had het concurrentiebeding dan moeten aanpassen bij de verhuizing. Tot de verhuizing gold als uitgangspunt dat het concurrentiebeding – zoals gebruikelijk – was gekoppeld aan de bedrijfsvestiging van waaruit werknemer werkzaam was. Op het moment dat werkgever daarvan had willen afwijken en ook na de verhuizing de straal rondom Enschede had willen hanteren, had het op haar weg gelegen om dit expliciet mede te delen en hem op de gevolgen daarvan te wijzen.
De onduidelijkheid over het toepassingsgebied van het concurrentiebeding na de verhuizing moet dan ook voor rekening en risico van werkgever komen.
Daarnaast oordeelt het hof nog, voor zover toch wordt aangenomen dat het toepassingsbereik beperkt is tot een straal van 25 kilometer rondom Enschede, dat het concurrentiebeding geschorst dient te worden. Dit op basis van een belangenafweging, zijnde het gegeven dat de belangen van de werknemer onbillijk worden benadeeld ten opzichte van de belangen van de werkgever.
Werkgever heeft in de procedure gesteld dat haar belang bij handhaving van het concurrentiebeding is gelegen in het beschermen van haar bedrijfsdebiet. Dit bestaat volgens haar uit essentiële bedrijfsinformatie en haar klantenbestand. De rechter oordeelt echter dat werkgever onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt dat en hoeveel schade zij tot op heden aan haar klantenbestand uit de regio Enschede heeft geleden. Hiertegenover staat het belang van de werknemer op vrije arbeidskeuze en het feit dat hij een positieverbetering realiseert bij zijn nieuwe werkgever.
We kennen veel gevallen uit de rechtspraak waarin de werknemer wel degelijk aan het concurrentiebeding werd gehouden. Het komt echter ook zeker regelmatig voor dat het concurrentiebeding (al dan niet gedeeltelijk) wordt geschorst in het voordeel van de werknemer. Het toepassingsbereik van een concurrentiebeding is immers niet zwart-wit. Bij belangrijke wijzigingen is het altijd verstandig om het concurrentiebeding opnieuw overeen te komen.
Wil je een werknemer houden aan een concurrentiebeding, of wil je als werknemer juist weten wat je mogelijkheden zijn om niet aan het concurrentiebeding gehouden te worden? Neem dan contact met mij op of met een van onze arbeidsrechtadvocaten.
Wil je zelf meer lezen over het concurrentiebeding in zijn algemeenheid? Lees dan mijn whitepaper met alle ins & outs over het concurrentiebeding en de voorwaarden waar een concurrentiebeding aan moet voldoen.
