Het kan je bijna niet zijn ontgaan, maar sinds enkele weken heeft goudvis Willy een tijdelijk verblijf gekregen op het kantoor van de curator. De curator heeft Willy aangetroffen in de failliete boedel en helaas kon Willy niet mee in de doorstart van het faillissement. Zoals de Faillissementswet bepaalt, is de curator in het faillissement belast met het beheer en de vereffening van de failliete boedel. De curator stelt dan ook de kritische vraag: wat is de juridische status van goudvis Willy? Aan wie komt (de opbrengst van) goudvis Willy toe?
1. Ja. De Faillissementswet bepaalt dat het faillissementsbeslag het gehele vermogen van de schuldenaar ten tijde van de faillietverklaring omvat, waaronder ook alles dat hij gedurende het faillissement verwerft. Willy maakte voorafgaand aan het faillissement al deel uit van het vermogen van de vennootschap die in staat van faillissement is verklaard en valt daarmee onder het faillissementsbeslag.
2. Nee. Het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat dieren niet aangemerkt kunnen worden als zaken in de zin van het Burgerlijk Wetboek.
3. Ja. In het Burgerlijk Wetboek is aangegeven dat wettelijke bepalingen met betrekking tot zaken in beginsel op dieren van toepassing zijn, met inachtneming van de overige wettelijke voorschriften en regels van ongeschreven recht. In praktische zin betekent dit vooral dat met dieren, anders dan wanneer het doorsnee stoffelijke voorwerpen betreft, met respect dat bij levende wezens past moet worden omgegaan.
4. Ja. De wet bepaalt dat de eigenaar (in dit geval de failliete boedel) het eigendom verliest wanneer het dier, nadat het uit de macht is gekomen van de eigenaar, is verwilderd of wanneer het dier de vrijheid verkrijgt en de eigenaar niet terstond probeert het dier te vangen of de pogingen om het dier te vangen staakt. Van ‘verwildering’ is sprake wanneer, het dier weer in zijn natuurlijke leefmilieu is opgenomen en niet meer naar de eigenaar terugkeert. Willy is dus niet verwilderd en zwemt nog heerlijk in zijn kom. Daarmee is Willy nog altijd in eigendom van de failliete boedel.
5. Ja. Op grond van de Faillissementswet is de curator bevoegd om zaken in het openbaar of met toestemming van de rechter-commissaris onderhands te verkopen.
Met deze uitgangspunten komen we op de vervolgvraag: aan wie komt de verkoopopbrengst toe?
De pandhouder?
In dit faillissement is ten gunste van de bank een rechtsgeldig pandrecht op alle huidige en toekomstige roerende zaken gevestigd. Uit de toepasselijke ‘Algemene voorwaarden voor Verpanding’ blijkt dat onder deze roerende zaken ook dieren vallen. Geconcludeerd kan worden dat Willy is verpand aan de bank, waardoor de bank zich in principe op de opbrengst van Willy mag verhalen. Of vist de bank hier toch achter het net?
De f(v)iscus?
De fiscus komt daar wellicht nog tussendoor gezwommen, want de Invorderingswet bepaalt dat de fiscus een voorrecht heeft dat zelfs voor het pandrecht van de bank gaat, waardoor zij voorrang heeft op de opbrengst van Willy.
Onder dit voorrecht van de fiscus vallen alle roerende zaken die dienen tot stoffering van een huis en die zich op de ‘bodem’ van de gefailleerde bevinden. Hiermee wordt bedoeld dat op het moment dat het faillissement wordt uitgesproken de zaak (ter aankleding) aanwezig moet zijn op de failliete locatie. Willy was ten tijde van het uitspreken van het faillissement aanwezig in een van de locaties en kan worden aangemerkt als aankleding.
De failliete boedel?
Zowel de bank als de fiscus hebben een recht om zich te mogen verhalen op de opbrengst van Willy. De Faillissementswet bepaalt dat de curator als taak heeft om de belangen van alle schuldeisers, waaronder ook de bank en de fiscus, te behartigen wanneer hij over gaat tot de verdeling van de opbrengst van Willy. Als de curator hierin het voortouw neemt, zal de opbrengst om deze reden in eerste instantie op de rekening van de failliete boedel komen en daarna door de curator worden verdeel op basis van de regels van de Faillissementswet.
(De opbrengst van) Willy komt daarmee wettelijk gezien toe aan de fiscus. De wet bepaalt echter ook dat de afwikkeling ‘via de boedel verloopt’. Wat inhoudt dat hoger gerangschikte kosten eerst in minder mogen worden gebracht op de opbrengst.
Meer informatie?
Ook voor andere vragen over faillissementen, bijvoorbeeld over de rechten van crediteuren in een faillissement, kunt contact opnemen met een van de andere advocaten van de sectie Ondernemingsrecht.
