Op 14 november jl. heeft Minister Wiebes van Economische zaken en Klimaat een instemmingsbesluit genomen, dat uitbreiding van de gaswinning in Loon op Zand en in de directe nabijheid van Tilburg Noord mogelijk maakt. Tegen dit besluit was door een groot aantal overheden, waaronder de provincie Noord-Brabant en de gemeenten Tilburg, Loon op Zand, Waalwijk, Dongen en Goirle en twee waterschappen, woningcorporatie Casade, diverse maatschappelijke organisaties, waaronder Natuurmonumenten, de Brabantse Milieufederatie en Wijkraden, en vele particulieren bezwaar gemaakt. De Minister veegt die bezwaren in het instemmingsbesluit allemaal van tafel.
Door velen (waaronder de schrijver van dit blog) wordt niet begrepen dat de Minister blijft inzetten op een verruiming van de mogelijkheden om fossiele brandstoffen, zoals aardgas, te winnen. Het lijkt wel of het overheidsbeleid om het gasgebruik te ontmoedigen en het gebruik van duurzame energiebronnen te stimuleren bij dit instemmingsbesluit in de ijskast is gezet en de maatschappelijke impact van deze gaswinning wordt gebagatelliseerd.
Bovendien past het instemmingsbesluit niet bij de internationale afspraken die onder meer Nederland in 2016 in Parijs heeft gemaakt en de door de rechter recentelijk bevestigde opdracht aan de Nederlandse staat (in het Urgenda-arrest van het Haagse Gerechtshof van 9 oktober 2018) om actief te komen tot een snellere CO2-reductie.
In Loon op Zand exploiteert Vermillion een gasveld. Op 9 juni 2017 heeft Vermillion aan de Minister verzocht om de gaswinning te mogen uitbreiden en daartoe een nieuw winningsplan opgesteld. Op grond van dit winningsplan wil Vermillion ten opzichte van de oude in 2012 vergunde situatie aanzienlijke extra hoeveelheden gas gaan winnen en zelfs vanuit de bestaande locatie gaan boren naar een nieuwe locatie. De verwachte einddatum van de productie is volgens Vermillion 2026, maar die datum in een te zijner tijd aan te passen winningsplan weer worden opgeschoven.
De Minister moet naar aanleiding van het ingediende winningsplan een instemmingsbesluit nemen, dat aan de Mijnbouwwet wordt getoetst. De Minister kan geheel of gedeeltelijke instemming weigeren of voorschriften of beperkingen verbinden als het in het winningsplan aangeduide gebied niet geschikt wordt geacht, vanwege het belang van de veiligheid voor omwonenden of het voorkomen van schade, als sprake is van andere delfstoffen, aardwarmte of grondwater ten behoeve van de winning van drinkwater of als sprake is van nadelige gevolgen voor het milieu of de natuur. Beperkingen of voorschriften kan de Minister opnemen, maar deze moeten wel in het verlengde van de hiervoor genoemde weigeringsgronden liggen.
De grootse problemen die met aardgaswinning zijn te verwachten, worden veroorzaakt door de wijze waarop het gas wordt gewonnen en de nadelige gevolgen die daarbij kunnen optreden. Vermillion heeft verzocht om het aanwezige gas te winnen door middel van “hydraulische stimulatie”. Dit betreft het zogenaamde fracken, waarbij onder hoge druk stimulatievloeistof in gesteente wordt gepompt, waardoor het scheurt. De vloeistof wordt ondergronds met een afbreekmiddel verdund en daarna teruggepompt. De teruggepompte vloeistof bevat de nodige chemicaliën en wordt afgevoerd en verwerkt. Alhoewel deze werkwijze in de branche al jarenlang gebruikelijk is, zou er sprake kunnen zijn van eventuele milieurisico’s en gevolgen (denk bijvoorbeeld aan het drinkwater).
Andere gevolgen die kunnen optreden (en zich in Groningen ook daadwerkelijk voordoen) zijn mogelijke bodemdaling, bodemtrilling. Ook zou sprake kunnen zijn van gevolgen voor de natuur en het milieu.
De hiervoor genoemde aspecten zijn onderzocht door onder meer TNO, de Technische commissie Bodembeweging en het Staatstoezicht op de Mijnen. Deze adviseurs verwachten geen problemen met de hiervoor genoemde aspecten en de Minister heeft hun bevindingen overgenomen.
Zoals gezegd denken de Provincie Noord-Brabant, een aantal gemeenten, diverse maatschappelijke organisaties, woningcorporatie Casade en een aantal omwonenden daar echter anders over. Daarbij is onder meer gepleit voor het opnemen van een schadevergoedingsregeling met een omgekeerde bewijslast, indien sprake zou zijn van schade veroorzaakt door de gaswinning. De Minister is daar echter niet op ingegaan.
Het inwinningsbesluit ligt op dit moment ter inzage en iedereen die daartegen een zienswijze heeft ingediend kan tot 27 december a.s. beroep aantekenen bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Onder meer de gemeente Tilburg heeft al aangekondigd dit te zullen gaan doen. Als u geen zienswijze heeft ingediend, heeft het instellen van beroep vermoedelijk geen zin. Voor degene die wél een zienswijze hebben ingediend is tijdig handelen van belang.
Meer informatie
Mocht u overwegen beroep in te stellen of heeft u naar aanleiding van het voorgaande andere vragen, dan kunt u contact opnemen met Dennis Janssen, gespecialiseerd in juridische regelgeving rondom de energietransitie.
