We werken zoveel mogelijk thuis. Als dat niet kan, moeten werkgevers zorgen voor een veilige werkomgeving zodat werknemers op een verantwoorde wijze hun werk kunnen doen. Denk aan voldoende ventilatie, persoonlijke beschermingsmiddelen en voldoende afstand tussen collega’s. Sommige werkgevers gaan hierin nog een stap verder. Om besmettingen en daarmee ook uitval van personeel te voorkomen, meten zij de lichaamstemperatuur op van hun werknemers. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP), het Nederlandse toezichthoudend orgaan, ontving veel vragen over temperatuurmetingen. Daarop deed de AP onderzoek bij twee bedrijven die de lichaamstemperatuur van het personeel meten. Afgelopen week werd het oordeel van de AP bekend gemaakt. Mag de werkgever de lichaamstemperatuur van de werknemer meten?
Deze vraag is niet direct met een ‘ja’ of een ‘nee’ te beantwoorden. Om te beginnen moet worden beoordeeld of we te maken hebben met een persoonsgegeven. Als iemands temperatuur is te herleiden tot een specifiek persoon, dan is de gemeten lichaamstemperatuur een persoonsgegeven. En als u dit persoonsgegeven vervolgens ‘verwerkt’, dan geldt de algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). In dat geval moet u rekening houden met de privacyregelgeving en met mogelijke sancties bij overtreding.
Het opmeten van de lichaamstemperatuur valt niet altijd onder de AVG. De AP geeft op haar website aan dat de AVG niet geldt als de werkgever de temperatuur van de werknemer alleen afleest indien daarbij aan 3 voorwaarden wordt voldaan:
Onder deze voorwaarden is het meten van de lichaamstemperatuur van uw werknemers dus toegestaan. Wordt echter niet aan deze voorwaarden voldaan, dan is de AVG van toepassing en riskeert u een boete in geval van overtreding.
Indien de AVG geldt, moet u als werkgever rekening houden met verschillende wettelijke eisen. Het verwerken van persoonsgegevens is namelijk in beginsel verboden. De uitzonderingen hierop staan in de wet. U moet bijvoorbeeld kunnen beargumenteren waarom u de temperatuur meet (‘wettelijke grondslag’), waarom het noodzakelijk is om uw doel te bereiken door de temperatuur op te meten en waarom er geen minder vergaande alternatieven mogelijk zijn.
Daarnaast dient u rekening te houden met aanvullende wettelijke voorwaarden. De lichaamstemperatuur van uw werknemer zegt namelijk iets over diens gezondheid. Er is sprake van een ‘bijzonder’ persoonsgegeven. Op grond van de wet kan het zijn toegestaan om bijzondere persoonsgegevens, zoals iemands lichaamstemperatuur, te verwerken indien deze persoon hiervoor uitdrukkelijke toestemming geeft. Uitdrukkelijke toestemming is in de praktijk echter een lastige grondslag. Met name in een arbeidsrelatie geldt over het algemeen dat een werknemer geen uitdrukkelijke toestemming kan geven. Dit komt kort gezegd door de afhankelijkheidsrelatie en/of gevolgen van het weigeren van toestemming. De betrokkene moet zijn of haar toestemming in vrijheid kunnen gegeven.
Zoals aangegeven, verrichtte de AP onderzoek bij twee bedrijven die de lichaamstemperatuur van hun werknemers meten. Het eindoordeel van de AP is dat beide bedrijven de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) overtraden.
De AP concludeert dat de twee onderzochte bedrijven (bijzondere) persoonsgegevens verwerkten. De bedrijven konden namelijk vaststellen welke werknemers een normale temperatuur hadden en welke werknemers niet.
De verwerking van de persoonsgegevens is volgens de AP niet in lijn met de AVG. Eén van de twee bedrijven vroeg de werknemers weliswaar iedere keer om toestemming, maar die toestemming is niet geldig volgens de AP. Los van het feit dat een werknemer zelden in vrijheid zijn toestemming kan geven, speelde in dit geval mee dat de werknemers die niet wilden dat hun temperatuur werd gemeten en dus hun toestemming weigerden, niet naar binnen mochten.
Beide bedrijven zijn gewaarschuwd en krijgen de kans om hun werkwijze dusdanig aan te passen dat deze alsnog in lijn is met de privacyregelgeving.
Waar werkgevers in de huidige Covid-19 situatie maatregelen willen treffen om hun werknemers een veilige werkomgeving te kunnen bieden en uitval te minimaliseren, worden zij daarbij beperkt door de privacyregelgeving. Ons advies is om u van tevoren goed te laten informeren voordat maatregelen, zoals het meten van de lichaamstemperatuur, worden ingevoerd. Dan kan de werkwijze daar op worden ingericht. Daarnaast kan worden beoordeeld of u de Ondernemingsraad bij uw plan moet betrekken. Overigens is ons advies om het verwerken van gezondheidsgegevens – denk aan de gemeten lichaamstemperatuur – niet door de werkgever te laten plaatsvinden maar via de bedrijfsarts. Deze heeft een medisch beroepsgeheim.
Meer informatie/contact
Heeft u meer vragen over dit onderwerp of over andere arbeidsrechtelijke onderwerpen, neem dan gerust contact op met Sabine van Loon of met een van de andere advocaten van onze sectie arbeidsrecht.