In Nederland kennen we een grote mate van contractsvrijheid. Niet zelden zien met name grote ondernemingen hierin aanleiding om relatief lange betalingstermijnen te bedingen (lees: af te dwingen). In 2013 heeft Nederland al de Europese richtlijn betreffende de bestrijding van betalingsachterstand bij handelstransacties geïmplementeerd. Maar met ingang van 1 juli 2017 wordt de Nederlandse wet weer een beetje strenger.
In 2013 heeft de Nederlandse wetgever de Europese Richtlijn 2011/7/EU van 16 februari 2011 betreffende bestrijding van betalingsachterstand bij handelstransacties geïmplementeerd. Sinds die wetswijziging zijn bedrijven verplicht om facturen binnen 30 dagen na ontvangst van de factuur te betalen.
De overheid, overheidsbedrijven en non-profit organisaties kunnen (in beginsel) niet contractueel afwijken van die betalingstermijn. Bedrijven daarentegen kunnen onderling nog wel een langere betalingstermijn overeenkomen, met dien verstande dat een betalingstermijn van langer dan 60 dagen alleen is toegestaan als de contractspartijen deze langere termijn ‘uitdrukkelijk’ zijn overeengekomen én deze termijn niet ‘kennelijk onbillijk’ is voor de leverancier. Het is aan de debiteur om aan te tonen dat de langere termijn gerechtvaardigd is en voor geen van partijen (onredelijk) nadelig is.
Naar het idee van de Nederlandse wetgever zagen met name grotere bedrijven, die een relatief gunstige onderhandelingspositie hebben, nog te veel ruimte om hun toeleveranciers tot het accepteren van lange betalingstermijnen te dwingen. Aangezien betalingstermijnen van soms wel 120 dagen voor menig MKB’er een behoorlijke aanslag op de liquiditeitspositie kan betekenen, heeft de Nederlandse wetgever hier alsnog paal en perk aan gesteld.
Met ingang van 1 juli 2017 is het grote ondernemingen niet meer toegestaan om met – kort gezegd – MKB’ers betalingstermijnen af te spreken van meer dan 60 dagen. Nederland gaat hiermee verder dan de Europese richtlijn voorschrijft. Voor handelsovereenkomsten die al vóór de wetswijziging liepen, gaat de wetswijziging pas in één jaar na de inwerkingtreding.
Wordt desondanks een langere betalingstermijn dan 60 dagen overeengekomen, dan is deze voorwaarde van rechtswege nietig. Dat betekent dat hierop geen beroep meer kan worden gedaan en geldt er van rechtswege een betalingstermijn van 30 dagen.
Bij niet-nakoming van de betalingstermijn is de debiteur in verzuim, en heeft de schuldeiser recht op een vergoeding van de wettelijke handelsrente over het onbetaalde bedrag, te rekenen vanaf de eerste dag na de uiterste betalingsdatum. De wettelijke handelsrente is moment 8%.
De schuldeiser mag minimaal € 40,00 vorderen als vergoeding voor haar eigen invorderingskosten, zonder dat een voorafgaande aanmaning is vereist. Daarnaast heeft de schuldeiser recht op een redelijke schadeloosstelling voor de invorderingskosten die het vaste bedrag te boven gaan (de incassokosten). Zijn over die incassokosten geen specifieke afspraken gemaakt, dan mag de schuldeiser een bepaald percentage van het factuurbedrag rekenen.
Deze beperking van de contractsvrijheid geldt niet voor iedere handelsovereenkomst. De nieuwe regels gelden alleen wanneer de handelsovereenkomst is gesloten tussen een grote onderneming als debiteur (afnemer), en zelfstandig ondernemer of MKB-bedrijf als crediteur (toeleverancier).
Onder het begrip ‘grote onderneming’ wordt verstaan een onderneming die gedurende twee aaneengesloten boekjaren niet heeft voldaan aan ten minste twee van de drie vereisten van art. 2:397 leden 1 en 2 BW:
Bij de schuldeiser gaat het om een natuurlijk persoon die handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf of een rechtspersoon, die gedurende twee aaneengesloten boekjaren heeft voldaan aan ten minste twee van de hiervoor genoemde vereisten.
De Europese richtlijn over betalingsachterstanden was al in 2013 in de Nederlandse wet geïmplementeerd. De Nederlandse wet wordt wat betreft de betalingstermijnen nu dus nog een stuk strenger. Verder dienen ondernemingen zich bewust te zijn van de nog strengere regels die gelden voor overeenkomsten die zij sluiten met consumenten.
Meer informatie
Wilt u meer informatie over de geldende regelgeving over betalingstermijnen of wordt uw factuur niet voldaan, neem dan gerust contact op met Stefan van der Horst of één van de andere advocaten van onze sectie Ondernemingsrecht.
