Eerder bespraken we in de Zaak van de Maand augustus dat een vaccinatieplicht op de werkvloer nog niet zo eenvoudig is. Een van de redenen daarvoor is dat er een ander, minder ingrijpend, middel voorhanden is om de veiligheid op de werkvloer te waarborgen, namelijk een PCR-test. Hoe zit het als een ongevaccineerde medewerker ook die PCR-test weigert? Mag je hem of haar dan weigeren toe te laten tot het werk? En voor wie zijn de consequenties dan? Over dit onderwerp heeft de rechtbank Amsterdam zich vorige week uitgelaten.
Een medewerker is in dienst van een Amsterdams dansgezelschap. Hij werkt al sinds 2017 voor dit dansgezelschap als danser en artistiek assistent. Medio oktober 2021 wordt in het WhatsApp groepsgesprek een bericht gedeeld. Dat komt erop neer dat ook de dansers, en andere medewerkers betrokken bij een voorstelling, in het kader van de geldende coronamaatregelen een QR-code zullen moeten tonen om toegelaten te worden tot het theater waar wordt opgetreden. De danser geeft kort daarna aan niet over een QR-code te beschikken. Naar aanleiding daarvan vindt een gesprek plaats tussen het dansgezelschap en de danser.
In het gesprek vraagt het dansgezelschap aan de medewerker om, gezien het vereiste, toch voor een QR-code te zorgen door zich met regelmaat te laten testen. Als de medewerker dat niet doet, wordt hem door de theaters immers de toegang ontzegd en kan hij dus ook niet dansen. De danser weigert dat. Het dansgezelschap geeft aan dat te respecteren, maar geeft aan dat de danser in dat geval zijn werk niet kan doen. Het dansgezelschap geeft aan dat ze om die reden het salaris zullen stop zetten per 1 december 2021. De danser start een kort geding procedure om toch te mogen werken en zijn salaris te krijgen.
In beginsel levert de verplichting om wekelijks een zelftest te doen een aantasting van de lichamelijke integriteit op. Dat kan onder omstandigheden echter toelaatbaar zijn. Over die vraag buigt de Amsterdamse rechter in kort geding zich.
De danser komt in zijn werk als danser en artistiek assistent dicht bij collega’s en anderen. Anderhalve meter afstand houden is dan ook niet mogelijk. Om alsnog de veiligheid te waarborgen, is het verlangen van een zelftest in dit geval redelijk. De danser hoeft bovendien alleen te delen of de uitslag van de test positief of negatief was, en uit niets is gebleken dat zijn werkgever de testuitslag op enigerlei wijze zou opslaan in een bestand ter verwerking. Er is dan ook geen sprake van het verwerken van persoonsgegevens in de zin van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), zo oordeelt de rechter.
De rechter stelt vast dat de danser zijn werk niet kan doen met inachtneming van voldoende veiligheidsmaatregelen. Dat betekent dat de werkgever een gerechtvaardigd belang heeft om op een andere manier de veiligheid te waarborgen. Het zelftestbeleid is daardoor toelaatbaar. Deze rechter acht het daarom gerechtvaardigd dat de medewerker in dit geval niet kan werken én geen salaris krijgt tijdens de periode dat hij niet werkt.
Het kan onder omstandigheden dus wel redelijk zijn om van de werknemer een QR-code of zelftest te vergen. Dat is wel een aantasting van de lichamelijke integriteit, dus het moet in het kader van alle omstandigheden wel redelijk zijn. Dit mag dus niet zomaar als er ook andere veiligheidsmaatregelen (afstand houden, mondkapje, etc.) denkbaar zijn. Dat komt ook doordat de gevolgen voor de medewerker behoorlijk zijn. Hij of zij kan immers niet werken en krijgt ook geen salaris.
Meer informatie en contact
Heeft u vragen over hoe u als werkgever moet zorgen voor een veilige werkomgeving? Neem gerust contact op met Janneke Jacobs of een van onze andere arbeidsrechtadvocaten.
