Post je regelmatig vlogs op YouTube? Of verspreid je video’s via Tik-Tok? Realiseer je je dan dat de Mediawet op jou van toepassing kan zijn. De Mediawet bevat van origine regels voor het maken van reclame via televisie en radio. Deze regels zijn onlangs uitgebreid, waardoor zij nu ook op andere vormen van media-aanbod van toepassing zijn. Hieronder ga ik daar wat uitgebreider op in.
Kijkgewoonten, met name van jongeren, zijn de laatste jaren aanzienlijk veranderd. Naast het kijken naar het reguliere ‘live’ tv-aanbod, wordt er tegenwoordig steeds meer via draagbare toestellen naar video ‘on demand’ en andere door gebruikers gegenereerde video’s gekeken. Onder andere om de toegankelijkheid van deze relatief nieuwe vormen van media te regelen, alsmede ter bescherming van consumenten, is de Mediawet per 1 november 2020 gewijzigd.
Deze wijziging heeft mogelijk ook gevolgen voor influencers die online media-aanbod creëren. Dit is het geval wanneer zij onder de noemer van een ‘commerciële mediadiensten op aanvraag’ vallen. Hiervoor moet aan de volgende criteria voldaan zijn die in beleidsregels nader zijn uitgewerkt:
Allereerst is een kanaal of account op YouTube, Vimeo, TikTok of IGTV al van nature een catalogus.
Het hoofddoel moet bestaan uit het aanbieden van video’s. De commerciële mediadienst op aanvraag is een volwaardige, zelfstandig te gebruiken dienst. Volgens de Mediawet heeft de mediadienst het aanbieden van video’s als hoofdoel als dat tot uiting komt in de geboden functionaliteit en de presentatie van de dienst, en daarmee de herkenbaarheid voor het publiek. Voor wat betreft YouTube is het duidelijk dat het hoofddoel van een kanaal het aanbieden van video’s is. Ook bijvoorbeeld IGTV, dat deel uitmaakt van je Instagram-app als je over een Instagram-account beschikt, kan los van de andere content op Instagram geconsumeerd worden. Hierdoor heeft ook IGTV als hoofddoel het aanbieden van video’s.
Het massamediale karakter van een commerciële mediadienst op aanvraag houdt in dat de aangeboden video’s voor het algemene publiek toegankelijk moeten zijn. Wanneer een YouTube-kanaal of IGTV op privé staat is er dus geen sprake van een commerciële mediadienst op aanvraag.
De aanbieder moet met de mediadienst deelnemen aan het economische verkeer. Dit criterium zal de beroepsmatige influencer van de hobbyist onderscheiden. Het is vooralsnog niet geheel duidelijk of het daarbij van belang is of er daadwerkelijk geld met de mediadienst verdiend wordt, en of daarbij het aantal regelmatige views of volgers daarbij een rol speelt.
Als laatste moet de aanbieder van de mediadienst zelf redactionele verantwoordelijkheid dragen voor hetgeen geproduceerd en aangeboden wordt.
Op grond van de Mediawet moeten commerciële mediadiensten op aanvraag aan verschillende verplichtingen voldoen:
Kan de mediadienst worden gekwalificeerd als een commerciële mediadienst op aanvraag in de zin van de Mediawet, dan valt de dienst onder het toezicht van het Commissariaat voor de Media (CvdM). De mediadienst moet worden aangemeld bij het CvdM, die beoordeelt of er inderdaad sprake is van een commerciële mediadienst op aanvraag. Is dat het geval, dan wordt de mediadienst opgenomen in een register.
Daarnaast gelden nu ook de regels omtrent het maken van reclame voor commerciële mediadiensten op aanvraag. Zo zijn er specifieke regels van toepassing op reclameboodschappen, productplaatsing en sponsoring en is er een verbod op het maken van sluikreclame. Als de aanbieder van de commerciële mediadienst op aanvraag de regels van de Mediawet overtreedt, kan dit een boete van maximaal €225.000 opleveren.
Op dit moment wordt er in Europees verband nog gediscussieerd over de vraag of deze regels daadwerkelijk ook gehandhaafd dienen te worden ten opzichte van alle influencers, of dat de mediadienst van een influencer bijvoorbeeld een minimum aantal volgers nodig heeft voordat deze onder de reikwijdte van de Mediawet valt. Het is dus nog onzeker of, en zo ja, welke kanalen van influencers onder de Mediawet horen te vallen. Eventuele ontwikkelingen volgen wij op de voet.
Meer informatie/contact
Heeft u vragen over de Mediawet en bijvoorbeeld hoe deze wet van toepassing is op uw kanaal, of heeft u andere vragen op het gebied van het ICT-recht of het ondernemingsrecht, neem dan gerust contact op met Sylvie Bax of een van de advocaten van de sectie ondernemingsrecht.
