De afgelopen maanden hadden we te maken met uitzonderlijke omstandigheden. Omstandigheden waarmee een normaal mens geen rekening had kunnen houden. Inmiddels hebben we te maken met een nieuwe realiteit, zo lijkt het. Organisaties proberen zich aan te passen aan deze nieuwe realiteit. Sommige organisaties worden daardoor gedwongen om hun bedrijfsvoering anders in te richten. Dit heeft gevolgen, vaak ook voor (een deel van) het personeel. Mogelijk heeft u net te horen gekregen dat uw werkgever gaat reorganiseren en dat u een van de werknemers bent waarvan de arbeidsovereenkomst helaas zal worden beëindigd. U ontvangt een vaststellingsovereenkomst en u wordt verzocht om deze te ondertekenen. Mogelijk bent u overrompeld door de situatie. Wat nu?
Allereerst een korte toelichting over de reorganisatie. Een reorganisatie betekent een verandering van de organisatie. Denk aan kostenbesparingen in verband met tegenvallende resultaten, inkrimping vanwege het wegvallen van een belangrijke klant of het wegvallen van functies vanwege verplaatsing van bedrijfsactiviteiten naar het buitenland.
Als een werkgever gaat reorganiseren, dan zal deze over het algemeen proberen om via een vaststellingsovereenkomst een beëindiging van de arbeidsovereenkomst te realiseren. Lukt dat niet, dan zal de werkgever aan het UWV om toestemming voor ontslag moeten vragen. Een werkgever dient dan aannemelijk te maken dat de betreffende arbeidsplaatsen structureel (voor minimaal 26 weken) komen te vervallen. Overigens behoort het tot de beleidsvrijheid van de werkgever om te stellen dat er arbeidsplaatsen moeten vervallen. Hoe dan ook, deze UWV procedure kost de werkgever tijd en geld en bovendien moet de werkgever nog maar afwachten of het UWV de vergunning daadwerkelijk verleent.
Een vaststellingsovereenkomst kan u als werknemer over het algemeen voordelen opleveren, omdat maatwerk kan worden geleverd. Indien u een vaststellingsovereenkomst heeft ontvangen, zal u gevraagd zijn om deze voor een bepaalde datum te ondertekenen. Van belang is dan dat u van uw werkgever voldoende gelegenheid moet krijgen om de overeenkomst te (laten) bestuderen. U moet daarbij denken aan ongeveer een week. Het is belangrijk dat u zich niet onder druk laat zetten.
Van belang is ook dat u de vaststellingsovereenkomst laat toetsen door een juridisch deskundige. De meeste werknemers hebben geen ervaring met een vaststellingsovereenkomst en sommige werknemers ondertekenen deze zonder de overeenkomst met een juridisch adviseur te hebben besproken. Dit is zeer onverstandig.
In de eerste plaats is dat onverstandig, omdat het niet altijd duidelijk zal zijn of de situatie zoals die door uw werkgever wordt gepresenteerd juist is. Hoe is de situatie toegelicht: in de vorm van een brief of bijvoorbeeld een bijeenkomst? Is er sprake van een Ondernemingsraad? Is er een Sociaal Plan? Waar de ene werkgever juist transparant is richting haar medewerkers, is de andere werkgever dat niet. En los daarvan worden er door werkgevers bedoeld of onbedoeld soms fouten gemaakt, bijvoorbeeld bij de afspiegeling (op basis van het afspiegelingsbeginsel wordt bepaald welke werknemers in aanmerking komen voor ontslag). Ook houdt niet iedere werkgever zich aan de herplaatsingsplicht. Een werkgever dient samen met u te bekijken of u elders (binnen of buiten de organisatie) kan worden herplaatst.
In de tweede plaats is het verstandig om de vaststellingsovereenkomst te laten toetsen, omdat het van belang is dat de vaststellingsovereenkomst voldoet aan de eisen van het UWV. Is dat niet zo, dan krijgt u mogelijk problemen met een eventuele WW-uitkering.
In de derde plaats kan het inschakelen van een advocaat gespecialiseerd in arbeidsrecht nuttig zijn, omdat er meestal sprake is van onderhandelingsruimte en er mogelijk ruimte is om andere en/of aanvullende afspraken te maken. Denk aan een budget voor het volgen van een opleiding of outplacement, het vervallen van een studiekostenbeding of het ontvangen van een positief getuigschrift. Voorts is relevant om te weten dat de meeste werkgevers de kosten van het inschakelen van een juridisch adviseur (gedeeltelijk) vergoeden of een budget beschikbaar stellen voor juridisch advies.
Advies/contact
Heeft u een vaststellingsovereenkomst ontvangen dan is ons advies om spoedig contact op te nemen met een juridisch deskundige. Deze kan de vaststellingsovereenkomst toetsen en u adviseren over de situatie en het vervolg.
Voor vragen over uw vaststellingsovereenkomst nodigen we u uit om contact op te nemen met Sabine van Loon of met een van onze andere arbeidsrecht advocaten. We staan u graag bij.
