Vorig jaar kondigde Deliveroo aan alle arbeidsovereenkomsten met haar bezorgers om zetten naar zzp-contracten. Deliveroo stelde met deze wijziging juist invulling te geven aan de behoefte van de bezorgers om flexibel te werken als zelfstandige. Dit stuitte echter op veel weerstand vanuit bezorgers, maar ook de vakbonden doken erop. Men trok in twijfel of de bezorgers in de praktijk ook wel echt als zelfstandigen werken. Diverse rechtszaken werden aangespannen.
Gisteren deed de Kantonrechter Amsterdam uitspraak in de rechtszaak die FNV heeft aangespannen: bezorgers van Deliveroo werken wel degelijk op basis van een arbeidsovereenkomst.
Afgelopen zomer was de Kantonrechter Amsterdam echter nog van oordeel dat Deliveroo-bezorger Sytze Ferwerda niet bij Deliveroo in loondienst was, maar als zelfstandige werkzaamheden verrichtte voor Deliveroo. In die zaak ging het er volgens de kantonrechter om wat partijen bij het aangaan van de overeenkomst van opdracht (een zzp-contract) voor ogen had gestaan en hoe partijen uitvoering hadden gegeven aan de overeenkomst. Zijn oordeel was toen dat Deliveroo en de bezorger hadden beoogd een overeenkomst voor opdracht te sluiten (en dus geen arbeidsovereenkomst) en dat ze ook op die manier hadden gewerkt.
Toen Ferwerda niet in hoger beroep ging, spande de FNV opnieuw twee zaken aan tegen Deliveroo. Opmerkelijk is dat de kantonrechter die gisteren uitspraak heeft gedaan, een andere richting inslaat dan zijn collega in 2018.
In de uitspraak van gisteren heeft de kantonrechter zich opnieuw gebogen over de vraag of tussen Deliveroo en haar bezorgers sprake is van een arbeidsovereenkomst of een overeenkomst van opdracht (een zzp-contract). De kantonrechter stelt zich daarbij de vraag of aan de vereisten van een arbeidsovereenkomst is voldaan, te weten loon, persoonlijke arbeid gedurende zekere tijd en de gezagsverhouding. Daarbij is niet doorslaggevend hoe partijen de overeenkomst noemen, maar hoe zij feitelijk invulling hebben gegeven aan de samenwerking.
De kantonrechter neemt als uitgangspunt dat de bedrijfsvoering van Deliveroo afhankelijk is van een goede bezorgdienst, waarbij de maaltijden binnen een half uur na de bestelling worden afgeleverd bij de klant. Om dit te realiseren, maakt Deliveroo gebruik van digitale inroostersystemen, waarbij de bezorgers volgens Deliveroo de vrijheid hebben om zelf te bepalen wanneer zij werken.
Het is echter maar de vraag of de vrijheid van de bezorgers wel zo groot is als Deliveroo doet voorkomen. De kantonrechter vindt van niet. Aan de hand van een inlogsysteem, locatiebepaling van de bezorger en prestatiecriteria bepaalt Deliveroo of een bestelling wordt toegekend aan een bezorger. Een bezorger moet dus beschikbaar en dichtbij zijn om een opdracht toegewezen te krijgen. Zodra bezorgers een opdracht weigeren, krijgen ze minder vaak een bezorgopdracht. Daarnaast kunnen ze ook nog eens bonussen mislopen, aangezien Deliveroo individuele prestatiecriteria hanteert waardoor die specifieke bezorgers weer voorrang kunnen krijgen op anderen. Voor een bezorger is het bovendien niet mogelijk te onderhandelen over de bezorgvergoedingen.
In de praktijk is de bezorger dus nog steeds in grote mate afhankelijk van Deliveroo. Deze afhankelijkheid weegt volgens de kantonrechter zwaarder dan de zelfstandigheid van de bezorger. Omdat er zo duidelijk sprake is van een gezagsverhouding, kwalificeert de overeenkomst (ondanks het papieren zzp-contract) dus toch als arbeidsovereenkomst.
De kantonrechter gaat in zijn uitspraak uitvoerig in op alle elementen van de arbeidsovereenkomst en komt tot de conclusie dat tussen Deliveroo en haar bezorgers wel degelijk sprake is van een arbeidsverhouding.
De gevolgen voor Deliveroo zijn aanzienlijk. De bezorgers kunnen aanspraak maken op loon, bijvoorbeeld ook tijdens ziekte, en er worden ook vakantiedagen opgebouwd. Hiermee komt het verdienmodel van Deliveroo in ieder geval sterk onder druk te staan. Het is dan ook niet vreemd dat Deliveroo direct na de uitspraak al heeft aangekondigd in hoger beroep te gaan.
De kantonrechter merkt nog op dat gezien de snelle ontwikkeling die de platformeconomie in Nederland doormaakt, het voor de rechtsontwikkeling van belang kan zijn dat hierover verschillend wordt geoordeeld. Het is dus maar de vraag of het oordeel van vandaag in de toekomst zal worden gevolgd door andere rechters. Bij elke nieuwe rechtszaak zal de rechter immers alle omstandigheden van het individuele geval moeten meenemen in zijn oordeel of sprake is van een zelfstandige of een werknemer.
To be continued!
Meer informatie
Mocht u vragen hebben over dit onderwerp neemt u dan contact op meteen van de arbeidsrechtadvocaten van ons kantoor.
