Dat corona het gesprek van de dag is, is inmiddels een feit. We worden er allemaal mee geconfronteerd. Bij werkgevers leidt dit tot diverse vragen, zo ook tot privacygerelateerde vragen. Wat als u vermoedt dat een van uw werknemers het Covid-19 virus heeft? Wat mag u vragen? Wat mag u tegen andere werknemers zeggen?
Op de werkgever rust een zorgplicht. De werkgever moet zorgen voor veilige werkomstandigheden. Dat staat in de Arbeidsomstandighedenwet. Die zorgplicht zal in de huidige situatie worden ingevuld doordat de werkgever die maatregelen treft die nodig zijn om een veilige en gezonde werkomgeving te kunnen bieden aan de werknemers. De werkomgeving zal anders ingericht worden. In veel gevallen betekent dit zoveel mogelijk thuis werken. Praktisch lukt dit niet altijd en in sommige branches is dit bovendien onmogelijk en/of ongewenst. De werkgever is dan gehouden om de werknemers in te zetten op een wijze die zo min mogelijk risico’s voor andere werknemers met zich meebrengt. Ook mag de werkgever instructies geven aan de werknemers. Denk aan het gebruik van beschermingsmiddelen en het in acht nemen van afstand tussen collega’s. Werkgevers dienen daarbij zoveel mogelijk de adviezen van het RIVM en het protocol van de GGD aan te houden.
Het voorgaande sluit niet dat er toch besmettingen plaatsvinden als gevolg waarvan de werkgever de ingezette maatregelen mogelijk zal moeten intensiveren. Lastige in deze is hoe je als werkgever op de hoogte raakt van die informatie en hoe je daar mee om dient te gaan. Met name in die situatie hebben we dan immers te maken met het verwerken van gezondheidsgegevens.
Zoals in een eerder blog van mij al aangegeven, zijn gezondheidsgegevens bijzondere persoonsgegevens en is de verwerking daarvan aan strikte regels gebonden. Uitgangspunt is dat het verwerken van gezondheidsgegevens verboden is, tenzij er sprake is van een wettelijke uitzondering (artikel 9 AVG) en er een verwerkingsgrondslag (artikel 6 AVG) aanwezig is.
Wat betekent dit nu gezien de huidige Corona problematiek? De EDPB, de Europese toezichthouders, hebben afgelopen maandag een verklaring gepubliceerd over de verwerking van gezondheidsgegevens in het kader van het coronavirus. Daarbij is benadrukt dat de AVG geen belemmering vormt om maatregelen te treffen in de strijd tegen het coronavirus.
“Data protection rules (such as GDPR) do not hinder measures taken in the fight against the coronavirus pandemic.”
De AVG voorziet in wettelijke grondslagen om in geval van een epidemie gezondheidsgegevens te verwerken zonder dat de betrokkene voor die verwerking toestemming moet geven. Dat is goed om te weten aangezien toestemming als grondslag voor verwerking binnen een arbeidsverhouding problematisch is. In onze Nederlandse uitvoeringswet, de UAVG, is deze uitzondering echter niet als zodanig opgenomen. Volgens die UAVG (artikel 22) mogen gezondheidsgegevens wel worden verwerkt om vitale belangen te beschermen, maar pas indien de betrokkene fysiek of juridisch niet in staat is zijn toestemming te geven.
De enige grondslag die dan resteert is het algemeen belang op het gebied van de volksgezondheid waarbij de werkgever zich bij de verwerking van de bijzondere persoonsgegevens zal moeten beroepen op de richtlijnen van onder meer het RIVM. De werkgever zal daarvoor de verwerking van de bijzondere persoonsgegevens via de bedrijfsarts moeten laten plaatsvinden omdat deze een wettelijke taak heeft om dit algemeen belang te dienen.
Wat kunt u als werkgever doen? U kunt uw personeel om te beginnen instructies geven waarbij u nadrukkelijk verwijst naar de adviezen van het RIVM en het protocol van de GGD. U benoemt daarbij het algemeen belang. Voorkomen moeten worden dat we zelf besmet raken en anderen besmetten.
Indien uw werknemer Corona-achtige klachten heeft, beroept u zich dan op de adviezen van de RIVM, adviseer de werknemer om (telefonisch) contact op te nemen met de bedrijfsarts en/of huisarts en stuur de werknemer in principe naar huis. Indien dit mogelijk is, verricht de werknemer vanaf dat moment uitsluitend vanuit huis nog werkzaamheden totdat de klachten over zijn.
Uw werknemer is niet gehouden om u te informeren over de eventuele uitslag van een Corona-test. In de praktijk zien we echter dat veel werknemers open zijn over de aard van ziekte en zodoende is te verwachten dat veel werknemers de werkgever toch zullen informeren over de uitkomst van een Corona-test. Overigens ben ik van mening dat een werkgever er groot belang bij zal hebben om zo spoedig mogelijk op de hoogte te raken van een Corona-besmetting. Mogelijk kan de desbetreffende werknemer anoniem een melding doen aan de werkgever, bijvoorbeeld via de bedrijfsarts.
Als de werknemer zelf geen informatie verstrekt, is relevant dat de zorgverlener een vermoeden van Corona moet melden bij de GGD. Daarop treedt het Protocol GGD in werking en dan zal ook contact worden opgenomen met de werkgever van de desbetreffende werknemer. De werkgever raakt dan alsnog op de hoogte van de besmetting.
Als vaststaat dat een van uw werknemers besmet is geraakt met het Covid-19 virus, dan mag u de werknemers in algemene zin informeren (zonder dat dit te herleiden is tot de werknemer) en het beschermingsniveau opschalen om zo het risico op verdere besmetting verder te verkleinen. Denk daarbij in de eerste plaats aan uw meest kwetsbare werknemers. Indien uw werknemer zelf aan u de werkgever meldt dat hij/zij besmet is met het Covid-19 virus, dan mag de werkgever dit specifieke bericht niet zelf onder de collega’s verspreiden of schriftelijk vastleggen. Er is immers sprake van een gezondheidsgegeven. Ik kan me echter voorstellen dat in de praktijk de desbetreffende werknemer veelal zelf zijn of haar (directe) collega’s op de hoogte stelt.
Meer informatie/contact
We blijven u in deze periode op de hoogte houden van de invloed van corona op de werkvloer. Indien u vragen heeft naar aanleiding van deze blog, neem dan gerust contact op met Sabine van Loon of met een van de andere arbeidsrechtadvocaten.
