Begin 2014 hebben enkele bevlogen bewoners van de Reeshof de stichting Reeshofwarmte opgericht. Zij waren met de rechtsvoorganger van Ennatuurlijk de discussie aangegaan over de diverse tariefcomponenten voor warmtelevering, zoals die door de jaren heen aan bewoners van de Reeshof en andere stadsverwarmingswijken in Tilburg in rekening waren gebracht. In hun ogen ten onrechte!
Nadat enkele vruchteloze besprekingen met Ennatuurlijk hadden plaatsgevonden, heeft Reeshofwarmte besloten om, bijgestaan door MannaertsAppels, de zaak aan de rechter voor te leggen. Al snel ontstond er een uitgebreide juridische strijd. De procedure bij de rechtbank bleek echter langdurig. Zo bleef een vonnis meer dan een jaar uit.
Op aandringen van de gemeente Tilburg zijn Reeshofwarmte en Ennatuurlijk weer met elkaar in gesprek gegaan. Na lang onderhandelen heeft dit geleid tot afspraken tussen Reeshofwarmte en Ennatuurlijk, die vervolgens aan de bewoners van de Reeshof en andere warmtewijken in Tilburg zijn voorgelegd. Ennatuurlijk had namelijk als voorwaarde gesteld dat tenminste 70% van de bewoners in zouden stemmen met dit voorstel. Uiteindelijk bleek dat ongeveer 74% van de bewoners met de gemaakte afspraken heeft kunnen instemmen. Een mooi en qua opkomst zelfs uitzonderlijk goed resultaat!
Voor de grote groep bewoners die met de regeling hebben ingestemd zal de periodieke aansluitbijdrage de komende jaren worden afgebouwd. Per huishouden zullen de jaarlijkse kosten voor de stadsverwarming na afbouw van de periodieke aansluitbijdrage gemiddeld met ongeveer € 150,- afnemen.
Voor alle bewoners is instemming een vrije keuze. De bewoners die niet met de regeling hebben ingestemd, zijn dan ook niet aan de regeling gebonden.
Juridische procedures kunnen soms jarenlang voortduren. Als Reeshofwarmte de zaak bij de rechtbank zou hebben gewonnen, dan zou de kans groot zijn geweest dat Ennatuurlijk hoger beroep zou hebben aangetekend. Daarna zou er nog een mogelijkheid bestaan om de Hoge Raad in te schakelen en zo is het zeer waarschijnlijk dat de procedure nog jarenlang zou hebben voortgesleept.
Bovendien is Reeshofwarmte een stichting. Een door Reeshofwarmte gewonnen rechtszaak betekent om die reden niet automatisch dat daarmee ook alle bewoners die afspraken met Ennatuurlijk hebben gemaakt voor de geleverde warmte daarvan (direct) zullen profiteren.
Los van de kosten gaat het natuurlijk ook om de juridische argumenten. Er is in Nederland eigenlijk geen vergelijkbare zaak te vinden en ook de rechter heeft zich hierover niet eerder uitgelaten. De uitkomst van de procedure zou hoe dan ook ongewis zijn.
Reeshofwarmte heeft steeds getracht om voor alle bewoners het beste resultaat te behalen. Er is echter sprake geweest van onderhandelingen, waarbij weliswaar aan beide kanten water bij de wijn is gedaan, maar ook de eigen tegenover elkaar staande standpunten over de tarieven zijn gehandhaafd. Ennatuurlijk bleek bovendien alleen bereid om vooruit te kijken, zodat een afspraak waarbij met terugwerkende kracht zou worden gecompenseerd niet mogelijk bleek.
De regeling voorziet dus niet in een volledige financiële genoegdoening voor alle bewoners.
Deze bewoners kunnen Ennatuurlijk alsnog hierop aanspreken. Het betreft dan met name bewoners die geen periodieke aansluitbijdrage meer betalen of dit al bijna 30 jaar hebben gedaan.
De deal is alleen al geslaagd, omdat er in Nederland – voor zover mij bekend – geen vergelijkbare precedenten bekend zijn. Met andere woorden: het is eigenlijk de eerste keer dat bewoners met hun warmteleverancier tot meer redelijke tariefafspraken zijn gekomen. Dit is uniek, omdat tot 2014 de warmteleveranciers zelf in onderling overleg eenzijdig de prijs bepaalden en diegenen die warmte gebruiken daarin geen stem hadden. Vanaf 1 januari 2014 is de prijs gereguleerd door de Warmtewet, die als doel had om de warmteverbruikers beter te beschermen. In de praktijk heeft dit betekend dat door die wet in veel gevallen de tarieven juist omhoogzijn gegaan.
Kortom, de prijsbescherming die de Warmtewet aan warmteverbruikers had moeten bieden bleek in de praktijk weinig waard. Een succesvol initiatief zoals dat van Reeshofwarmte was daarom broodnodig. Bewoners met een aansluiting op de stadsverwarming hebben immers geen keuze. Niet alleen bewoners van de Reeshof en andere Tilburgse warmtewijken profiteren van de bereikte regeling, maar dit zal wat Ennatuurlijk betreft hoogstwaarschijnlijk tevens gaan gelden voor stadsverwarmingswijken in andere steden.
Met deze unieke zaak werd aangetoond dat een groep gemotiveerde burgers, die zich heeft verenigd en vasthoudend is, ook een energieleverancier tot concessies kan dwingen. Dat wordt door de regeling tussen Reeshofwarmte en Ennatuurlijk helder geïllustreerd.
Het voorgaande toont aan dat de energiemarkt momenteel veel beweging kent. Op tal van terreinen worden duurzame en vaak decentrale initiatieven ontwikkeld. Niet alleen warmtegebruikers, maar ook woningcorporaties, bedrijven en overheden ontwikkelen nieuwe initiatieven, waarbij een goede juridische begeleiding en vormgeving van groot belang is.
Meer weten?
Wilt u meer weten over de juridische kanten van warmtelevering of andere (duurzame) energie-gerelateerde vraagstukken, neem dan contact op met onze sectie vastgoed.
Wilt u zich met een bewonerscollectief loskoppelen van de stadswarmte? Bekijk dan hier meer informatie en tips.