Het is een bekende vraag, mag een werkgever op enig moment de aan een werknemer (functioneel) toegekende leaseauto intrekken? Het antwoord op de vraag hangt – zoals in veel gevallen – af van de omstandigheden van het geval. Vaak wordt gedacht dat het geruime tijd verstrekken van een leaseauto een verworven recht c.q. arbeidsvoorwaarde is geworden en de auto niet zomaar van de werknemer ‘afgepakt’ mag/kan worden. Een recente uitspraak (Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 16 februari 2021) laat zien dat het in sommige gevallen toch mogelijk is. Voor werkgevers is het wel van belang om bepaalde zaken goed te regelen. Ik licht dit nader toe.
Werkneemster was sinds 1 augustus 1999 bij werkgever in dienst en vervulde sinds 1 januari 2004 haar huidige functie. Vanaf 1 september 2004 was aan haar een leaseauto ter beschikking gesteld. In de destijds geldende in de cao opgenomen leaseregeling was bepaald dat de werkgever een leaseauto aan een medewerker kan toekennen indien die medewerker structureel 15.000 of meer zakelijke kilometers per jaar rijdt, exclusief woon-werkverkeer. Werkneemster heeft sinds 2004 vier verschillende leaseauto’s gehad.
Op 22 september 2016 heeft werkgever werkneemster bericht dat zij na afloop van het leasecontract niet langer in aanmerking zou komen voor een leaseauto. Volgens werkgever zijn de omstandigheden dusdanig dat niet te verwachten valt dat werkneemster boven de grens van jaarlijks 15.000 zakelijke kilometers gaat komen, zoals in de geldende cao is opgenomen. Wel wordt aan werkneemster een (financiële) overgangsregeling aangeboden.
Werkneemster stelt zich op het standpunt dat het gebruik van een leaseauto een vaste arbeidsvoorwaarde voor haar is geworden. Volgens werkneemster heeft zij van het begin af aan (2004) nooit aan de ‘15.000 kilometer’-voorwaarde voldaan. Werkgever wist dit en heeft hierover nooit een opmerking gemaakt.
De voorwaarde voor het toekennen van de leaseauto betreft een duidelijke voorwaarde, namelijk het minimumaantal kilometers. Vaststaat dat werkneemster in ieder geval sinds 2015 niet meer aan deze voorwaarde voldoet. De vraag rijst vervolgens of werkneemster er gerechtvaardigd op mocht vertrouwen dat het gebruik van een leaseauto, los van het aantal te rijden kilometers, inmiddels tot haar arbeidsvoorwaarden is gaan behoren.
Het hof kwam tot het oordeel dat werkneemster er niet op mocht vertrouwen dat zij tot het einde van haar dienstverband recht had op een leaseauto.
Voor dit oordeel acht het hof van belang dat werkneemster op een gegeven moment wist of althans wel heeft moeten begrijpen dat het gebruik van de leaseauto in strijd was met de geldende leaseregeling van minimaal 15.000 zakelijke kilometers per jaar. Zij had er rekening mee moeten houden dat waar de werkgever deze voorwaarde voorheen ‘soepel’ hanteerde, dit in de toekomst wel eens anders zou kunnen uitpakken, bijvoorbeeld omdat er minder zakelijk met de auto zou worden gereden dan wel dat afspraken op kantoor zouden gaan plaatsvinden in plaats van bij de klanten.
Van belang acht het hof verder dat het hier gaat om het gebruik van een leaseauto dat verband houdt met de functie die de werkneemster vervult. Tegen die achtergrond komt aan de werkgever dan ook een ruimere beleidsvrijheid toe. Daarnaast heeft de werkgever de werkneemster gecompenseerd.
Voor werkgevers is het van belang dat de voorwaarden waaronder een leaseauto wordt toegekend (en op enig moment kan worden ingetrokken), helder en duidelijk gecommuniceerd zijn aan de werknemers. Zorg ervoor dat dit op voorhand vastligt en de medewerker hiervoor tekent. Zo voorkomt u dat het rijden in een leaseauto onbedoeld een arbeidsvoorwaarde wordt die niet eenvoudig is af te nemen.
Meer informatie/contact
Hebt u vragen over dit specifieke onderwerp, of andere arbeidsrechtelijke vragen, stel ze gerust aan Ton Verstraten of aan een van onze andere arbeidsrechtspecialisten.
