Vorige week vond het debat over de regeringsverklaring van het kabinet-Rutte III plaats. Tijdens dit debat kan de Kamer kritische vragen stellen over de plannen van het kabinet. Ook het arbeidsrecht komt aan bod. In het regeerakkoord worden (wederom) een aantal fundamentele punten gewijzigd ten aanzien van het arbeidsrecht. Hoewel de Wet Werk en Zekerheid pas per 2015 in werking is getreden, wordt het arbeidsrecht nu weer op bepaalde punten gewijzigd. We bespreken de belangrijkste voorgestelde wijzigingen en lichten ze toe.
Met de invoering van de WWZ is een gesloten systeem van ontslaggronden ingevoerd. Een werkgever krijgt bij de rechter alleen een ontbinding als daarvoor een redelijke grond is. Het glas (de ontslaggrond) moet helemaal ‘vol’ zijn. Je kunt niet enkele halve glazen samenvoegen om een voldragen ontslaggrond te creëren.
Het regeerakkoord brengt hier verandering in aan. Er wordt een zogenaamde ‘cumulatiegrond’ geïntroduceerd. Ook meerdere onvoldragen ontslaggronden kunnen tezamen één voldragen ontslaggrond bewerkstelligen. In dat geval wordt een werknemer gecompenseerd. Het nieuwe kabinet creëert de mogelijkheid voor de rechter om bij een geslaagd beroep op de cumulatiegrond een transitievergoeding van maximaal 150% toe te kennen.
De transitievergoeding wordt ook aangepast. Zo bestaat direct bij indiensttreding aanspraak op een transitievergoeding. Nu is dat pas na 24 maanden dienstverband. De opbouw wordt daarnaast gewijzigd. Je bouwt ? maandsalaris per gewerkt jaar op, ook nadat je tien jaar in dienst bent. De overgangsregeling voor 50-plussers blijft wel gehandhaafd. Ook wordt het eenvoudiger om scholingskosten in mindering te brengen op de transitievergoeding en wordt de verplichting tot het betalen van een transitievergoeding verlicht, met name voor MKB-ers.
De ketenregeling wordt met het regeerakkoord weer uitgebreid. Het is nu mogelijk om drie tijdelijke contracten te sluiten in twee jaar. Als tussen de contracten meer dan zes maanden is verstreken, begint de keten opnieuw (3x2x6). De ketenregeling werd met de WWZ ingekort van drie naar twee jaar.
Nu wordt het weer mogelijk om in drie jaar tijd drie tijdelijke arbeidsovereenkomsten te sluiten. De tussenpoos van zes maanden blijft gehandhaafd (3x3x6). Het kabinet heeft overigens bepaald dat tijdelijke contracten voor invalkrachten in het primair onderwijs worden uitgezonderd van de ketenregeling.
Daarnaast worden de flexcontracten (payroll- en uitzendovereenkomsten) aangepakt door het kabinet. Hoe dit wordt vormgegeven, is nog niet bekend.
Er komt een mogelijkheid om langere proeftijd overeen te komen. Indien direct bij indiensttreding een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd wordt aangegaan, kan een proeftijd van maximaal vijf maanden worden overeengekomen. Momenteel is de maximale proeftijd slechts twee maanden. Bij een overeenkomst voor bepaalde tijd maar langer dan twee jaar, kan een proeftijd van maximaal drie maanden worden overeengekomen. Dat is nu eveneens twee maanden.
De loondoorbetalingsverplichting bij ziekte voor kleine werkgevers wordt verkort. Een werkgever moet een zieke werknemer gedurende twee jaar salaris doorbetalen. Met name door kleinere werkgevers is dit een zware last, zeker nu ook vervanging voor de zieke werknemer moet worden aangetrokken.
De kleine werkgever (tot 25 werknemers) hoeft door het regeerakkoord maar één jaar het salaris door te betalen. Na dat jaar gaat de verantwoordelijkheid voor loondoorbetaling en (een deel van) de re-integratieverplichtingen over naar het UWV. De ontslagbescherming voor de werknemer blijft wel gedurende twee jaar in stand.
Ook de positie van de zzp’er wordt aangepakt. De Wet DBA had helderheid moeten scheppen, maar het tegenovergestelde gebeurde. De Wet DBA wordt daarom, voordat deze feitelijk werking heeft gehad, weer vervangen. De oude vertrouwde VAR lijkt in een nieuwe vorm zijn herintrede te doen als ‘opdrachtgeversverklaring’. Ook is vastgelegd dat sprake is van een arbeidsovereenkomst (en geen zelfstandigheid) als een zzp’er tegen een laag tarief (125% van het minimumloon) wordt beloond. Er wordt dus een soort minimumtarief geïntroduceerd.
Al met al wordt het arbeidsrecht door middel van het regeerakkoord weer behoorlijk herzien. De afgelopen jaren is duidelijk gebleken dat de arbeidsmarkt knelt, zowel voor werkgevers als werknemers. Er wordt veel gewerkt met flexcontracten, want vaste werknemers zijn duur(der). Het uitzicht op een vast contract is daarom voor veel werknemers ver weg. Het kabinet heeft de ambitie dat meer mensen aan het werk kunnen met contracten voor onbepaalde tijd. Zij meent dat daarvoor is vereist dat vast werk minder vast wordt en flexwerk minder flex.
De hiervoor genoemde wijzigingen zijn erg algemeen geformuleerd in het regeerakkoord. Het is afwachten hoe dit uiteindelijk in de wetgeving wordt vormgegeven en op welke termijn ze zullen worden doorgevoerd. De voorgestelde wijzigingen zullen in ieder geval hun effect hebben op de arbeidsmarkt.
Meer weten?
Heeft u vragen over de voorgenomen wijzigingen in het arbeidsrecht en de gevolgen die dit voor u heeft? Neem dan contact op met Janneke Jacobs of een van de andere arbeidsrechtadvocaten van ons kantoor.
